Ад «ядра пратэсту» да «бастыёна Лукашэнкі»: вынікі апытаньня Chatham House

У верасьні ў беларускім грамадзтве было значна больш аптымізму, цяпер яно больш скептычна ставіцца да перамогі пратэсту.

У пэўным сэнсе яно расчараванае.

Не зьмянілася тое, што грамадзтва ў большасьці не прымае Лукашэнкі, не прымае гвалту, які чыніць яго сыстэма.

Не зьмянілася доля прыхільнікаў бел-чырвона-белага сьцяга, яна прыкладна захавалася на ўзроўні 35%.

У большасьці беларускае грамадзтва ня ставіцца адмоўна да бел-чырвона-белага сьцяга, такое стаўленьне толькі ў адносна вузкай групы — у «бастыёна Лукашэнкі», 23% лічаць, што ён фашысцкі і яго трэба забараніць.

Гэта дае падставы лічыць, што пры зьмене ўлады бел-чырвона-белы сьцяг стане дзяржаўным.

Ёсьць вялікая група, якая лічыць, што пытаньне сьцяга наагул неістотнае.

Сярэднія групы — «назіральнікі», «скептыкі» і «абыякавыя» — не па ўсіх пытаньнях паводле сваіх поглядаў — паміж «ядром пратэсту» і «бастыёнам Лукашэнкі».

«Назіральнікі» — прыхільнікі пратэсту, яны супраць гвалту, у іх няма даверу да Лукашэнкі, але яны ня вельмі ўдзельнічалі ў пратэстах.

Для людзей, якія жывуць па-за Менскам, тое, што пратэсты зьменшыліся, відавочна, у іх пратэсты былі пераважна ў жніўні-верасьні.

«Скептыкам» не падабаецца ні ўлада, ні пратэст. Многія зь іх галасавалі супраць усіх, ім падабаецца Ўладзімір Салаўёў, які пляжыць і Лукашэнку, і пратэстоўцаў.

Яны ня вераць, што пратэст можа перамагчы.

Яны ўсьведамляюць, што на выбарах былі фальсыфікацыі.

«Абыякавыя» — тыя, хто называе сябе апалітычнымі, яны спрабуюць нічога ня ведаць і жыць у сваім сьвеце.

Сярод іх папулярны чырвона-зялёны сьцяг, яны не давяраюць Ціханоўскай і крыху давяраюць Лукашэнку.

Калі параўнаць колькасьць тых, хто глядзеў навагоднія віншаваньні Ціханоўскай і Лукашэнкі (наўпрост ці ў запісе), то атрымаецца, што гэтыя лічбы прыкладна аднолькавыя

Беларускае грамадзтва ў цэлым не ўспрымае Ціханоўскую як асобу, за якую потым давядзецца галасаваць як за прэзыдэнта.

Людзі ўсьведамляюць, што ўсё пачалося з Бабарыкі. Калі ён уступіў у кампанію, зьявілася ўяўленьне, што Лукашэнка можа прайграць.

Значная частка беларусаў абʼяднаная адмаўленьнем Лукашэнкі, хоць і не ўсяго, што зь ім зьвязана.

Людзі хочуць абіраць мясцовых начальнікаў (старшыняў рай- і аблвыканкамаў, кіраўнікоў гарадоў) наўпрост.

Значная частка людзей выказваецца за закрыцьцё стратных прадпрыемстваў і за выплату іх супрацоўнікам дапамогі па беспрацоўі.

У нас грамадзтва даволі лібэральнае ў гэтым пытаньні.

Зьніжаецца падтрымка захаваньня сьмяротнага пакараньня, цяпер гэта менш за 50% сярод гарадзкіх жыхароў, гэта паказьнік крызісу даверу да дзяржавы.

Многія людзі адчуваюць сваю безабароннасьць перад свавольствам уладаў.

Калі спрабаваць адшукаць асноўныя каштоўнасьці беларусаў, то гэта бясьпека, дабрабыт і павага.

Мы пыталіся, як павінны прызначацца кіраўнікі раённых судоў, РУУС. Людзі пра гэта ніколі ў жыцьці ня думалі.

Для многіх беларусаў дэмакратычны праект — новы і нязвыклы.

Прышчэпка ад аўтарытарызму ёсьць, але пытаньне, наколькі яна трывалая.

Падчас пратэстаў мы не пабачылі працэсу палітычнага структураваньня, паўстаньня партыяў, рухаў, арганізацыяў.

Класковский: «Мы имеем дело с серьезным расколом общества»

Кузнецов: «От сохранения статус-кво выгод не видно ни для кого: ни для народа, ни для России, ни для Запада»